Aannemer moet niet enkel informeren, maar (soms) ook waarschuwen en reageren!

Auteur: Gregory Vermaercke

​

Een aannemingsovereenkomst impliceert een ruim aantal verplichtingen voor de aannemer, zo ook een informatieverplichting ten aanzien van de bouwheer en andere medecontractanten.
 

De informatieplicht van de aannemer betekent in de eerste plaats het verschaffen van informatie inzake de aannemingsovereenkomst. Deze informatieplicht strekt zich echter nog verder uit tot een actieve raadgevings- en begeleidingsplicht, hetgeen desgevallend zelfs een waarschuwings- of reactieplicht in hoofde van de aannemer met zich meebrengt.
 

Zo oordeelde de Rechtbank van Koophandel van Leuven als volgt in haar vonnis dd. 6 oktober 2015:
 

“Als specialist-aannemer had eiseres een raadgevingsplicht. Eiseres had verweerster moeten verwittigen dat voor de beoogde werken een vergunning vereist was. De informatieplicht is niet beperkt tot het geven van inlichtingen over het contract zelf, maar neemt soms ook de vorm aan van een waarschuwings- of reactieplicht. Eiseres had erover moeten waken dat de stedenbouwkundige vergunning er was alvorens de werkzaamheden te starten. Bovendien had eiseres verweerster moeten attent maken op het risico dat omwonenden zouden klagen over geluidshinder.”
 

Hieruit blijkt dat de aannemer middels zijn informatieplicht er niet enkel voor dient te zorgen dat de bouwheer afdoende is ingelicht over de uit te voeren werken, de prijs en de geschatte uitvoeringstermijn. De aannemer dient de bouwheer eveneens actief bij te staan in het gehele project. Indien een aannemer bijvoorbeeld tekortkomingen opmerkt in het ontwerp en bijkomende maatregelen aangewezen acht (bv. inzake geluid), dan dient hij hierop minstens te wijzen en de bouwheer hierover te waarschuwen.
 

Deze onderzoeks-/meldings- en waarschuwingsplicht kan er zelfs toe leiden dat de aannemer moet weigeren het hem gevraagde werk uit te voeren. Dit kan het geval zijn wanneer de aannemer vaststelt dat het ontwerp verkeerd is en/of wanneer hij weet dat de opdracht niet op een vakkundige manier uitgevoerd kan worden. De draagwijdte van de informatieplicht die op de aannemer rust varieert naargelang men al dan niet een specialist ter zake is, in welk geval de invulling van de informatieplicht doorgaans strenger wordt beoordeeld. Op een aannemer-specialist rust dan ook een verhoogde waakzaamheid en voorzichtigheid bij het aanvaarden/uitvoeren van een opdracht.

 

                       -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

​

De informatieverplichting van de aannemer.

 

 

U kan als bouwheer / opdrachtgever een aannemer aanstellen om werken of herstellingen uit te voeren. De aannemer heeft, naast zijn verplichting tot het uitvoeren van de werken ook een informatieverplichting. De aannemer mag de werken die hij moet uitvoeren niet slaafs en zonder enige communicatie uitvoeren. De aannemer moet de bouwheer informeren, waarschuwen en desnoods weigeren. Deze verplichting loopt zowel vóór als tijdens de overeenkomst.

​

Vóór het sluiten van de overeenkomst

 

Een (aannemings)overeenkomst komt niet zomaar tot stand. Hier gaan besprekingen aan vooraf waarin de opdrachtgever uitlegt wat zijn verwachtingen zijn. De aannemer moet hiernaar luisteren en een overeenkomst opstellen die aan deze wensen tegemoet komt. Wanneer de overeenkomst met een consument wordt gesloten gelden er bijkomende informatieverplichtingen. Dit houdt in dat de overeenkomst op een duidelijke en begrijpelijke wijze informatie geeft over onder andere de totale prijs, de wijze van betaling, levering en uitvoering … Met een consument bedoelt men  iedere natuurlijke persoon die handelt voor niet professionele doeleinden.

Wanneer de aannemer bijvoorbeeld weet dat u veel waarde hecht aan geluidsisolerende ramen, begaat hij een fout door ramen te voorzien die niet geluidsisolerend zijn.

​

Tijdens het uitvoeren van de werken.

 

Eens de overeenkomst is gesloten draagt de aannemer ook nog een verantwoordelijkheid. Hij mag niet zomaar bevelen (van de bouwheer of architect) opvolgen, maar moet informeren, waarschuwen en indien nodig weigeren.

​

• Informeren.

​

Net zoals voor het sluiten van de overeenkomst, moet de aannemer tijdens de werken zijn opdrachtgever voldoende informeren. Zo zullen de huidige kosten moeten worden meegedeeld. In verband met de kosten kan er ook op worden gewezen dat wanneer er een architect optreedt deze laatste een goedkopere oplossing moet afraden indien deze niet tot het gewenste resultaat zal leiden, gevaarlijk is of niet verloopt zoals het zou moeten. De aannemer zal in dit geval enkel deze verplichting hebben voor zover hij hier technische kennis over heeft.

​

Bij bepaalde werken moet u (als opdrachtgever) ook een beroep doen op een architect. Deze laatste moet ervoor zorgen dat het bouwwerk voldoende stevig is en op een geschikte grond wordt gebouwd. De aannemer kan dus niet aansprakelijk worden gesteld indien het terrein niet geschikt was. Indien u ervoor kiest geen architect aan te stellen, bent u zelf aansprakelijk voor conceptiefouten en moet u de gevolgen hiervan dragen indien er onvoldoende toezicht was. Sommige rechtspraak vindt echter dat de aannemer in dat geval ook voor een deel verantwoordelijk is. 

De opdrachtgever zal ook voldoende informatie moeten verstrekken. Wanneer hij bepaalde werken wenst uit te voeren zal hij deze moeten meedelen. Het niet meedelen van bepaalde informatie kan dan ook voor een gedeelde aansprakelijkheid zorgen.

​

•  Waarschuwen.

​

Niet enkel tijdens de werken, maar ook tijdens de termijn van de tienjarige aansprakelijkheid rust er op de aannemer een waarschuwingsplicht. Bij de beoordeling of deze plicht wordt nagekomen zal het feit of een aannemer een specialist is in zijn vak een rol spelen. Wanneer er bijvoorbeeld grote fouten in het plan en in het bestek staan, moet de aannemer hierop wijzen. Indien hij geen specialist is, zal de rechter minder streng zijn en minder snel oordelen dat de aannemer ook (een deel van) de schade moet dragen.

​

Indien de aannemer instructies krijgt die foutief zijn of niet tot het gewenste resultaat zullen leiden, moet hij dit melden. Net zoals de risico’s die bepaalde werkwijzen en/ of materialen met zich meebrengen. Wanneer de opdrachtgever op de hoogte is van deze risico’s geldt deze waarschuwingsplicht niet, maar menen sommigen dat de aannemer toch beter een voorbehoud maakt.

​

• Weigeren.

​

Het is altijd mogelijk dat een aannemer denkt dat een bepaalde opdracht niet tot een goed einde kan worden gebracht. In dat geval moet hij deze opdracht weigeren of de risico's minstens (schriftelijk) melden. Doet hij dit niet, dan kan de aannemer aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen.

​

​

​